اشباع بازار چیست؟

نمونه ای از نقاط اشباع در باند بولینگر

وضعیت اشباع خرید (overbought) چیست؟

وقتی معامله‌‌گران با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی اوراق بهادار اقدام به مبادله‌‌ آنها می‌‌کنند، در این صورت به عقیده‌‌ تحلیل‌‌گران اشباع خرید صورت گرفته است. اشباع خرید دوره‌ای از بازار را نشان می‌دهد که قیمت بدون اصلاح نزولی به حرکات صعودی ادامه داده است. این حرکت صعودی یک‌سویه و افراطی بوده است و به همین دلیل هر لحظه احتمال بازگشت بازار وجود دارد. و حاکی از آن است که بازار در آینده‌‌ نزدیک قیمت‌‌ها را تعدیل خواهد کرد.

اشباع خرید به معنای مبادله‌‌ اوراق بهادار بیش از ارزش واقعی آنها است. سیاری از سرمایه‌‌گذاران برای تعیین این‌‌که در بازار سهام وضعیت اشباع خرید به‌‌وجود آمده است یا خیر، از اصطلاح نسبت قیمت به درآمد (P/E) استفاده می‌‌کنند، در‌‌حالی که معامله‌‌گران از شاخص‌‌های فنی مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) استفاده می‌‌کنند. اصطلاح مقابل اشباع خرید، اشباع فروش است، یعنی مبادله‌‌ اوراق بهادار کمتر از ارزش واقعی آنها.

اصطلاح اشباع خرید به اوراق بهاداری اطلاق می‌‌شود که تحت فشار مقاوم روبه بالا قرار دارد، و طبق تجزیه تحلیل‌‌های فنی، زمان تغییر حالت و اصلاح آن رسیده است. این روند صعودی ممکن است به‌‌خاطر اخبار مثبت منتشر شده راجع به شرکت پایه، صنعت یا کلا راجع به بازار باشد. فشار خرید باعث تشدید این روند صعودی شده و منجر به صعود ادامه دار غیر منطقی قیمت‌‌ها از نظر معامله‌‌گران می‌‌شود. هنگامی که چنین اتفاقی رخ می‌‌دهد، معامله‌‌گران وضعیت بازار سهام را اشباع خرید دانسته و بسیاری از آنان بر روی برگشت قیمت‌‌ها شرط بندی می‌‌کنند.

در گذشته شاخص استاندارد ارزش سهام، نسبت قیمت به درآمد (P/E) بوده است. تحلیل‌‌گران و شرکت‌‌ها هم از نتایج کلی ثبت شده استفاده کرده‌‌اند، و هم اینکه از برآورد سودهای بدست آمده برای تعیین قیمت مناسب یک سهام خاص بهره برده‌‌اند. چنان‌‌چه نسبت P/E یک سهام بالاتر از نسبت بخش خود، یا بالاتر از نسبت شاخص نسبی باشد، تحلیل‌‌گران آن‌‌را یک فرصت خرید هوشمندانه برای سرمایه‌‌گذاری طولانی مدت می‌‌دانند. این یک نوع تجزیه تحلیل بنیادی است که از فاکتورهای کلان اقتصادی و صنعتی برای تعیین قیمت منطقی یک سهام استفاده می‌‌کند.

استفاده از تجزیه تحلیل‌‌های فنی این امکان را برای معامله‌‌گران فراهم کرده است تا بتوانند با تمرکز بر روی شاخص‌‌های سهام، قیمت‌‌ها را پیش بینی کنند. این شاخص‌‌ها اشباع بازار چیست؟ قیمت، حجم، و شدت اخیر بازار را اندازه‌‌گیری می‌‌کنند. معامله‌‌گران از ابزارهای فنی برای شناسایی انواعی از سهام استفاده می‌‌کنند که در معاملات اخیر بیش از حد ارزش‌‌گذاری شده اند، و آنها را سهام اشباع خرید خطاب می‌‌کنند.

چگونه می‌‌توان سهام اشباع خرید را شناسایی کرد؟

بررسی‌‌های فنی باعث می‌‌شود معامله‌‌گران بتوانند محاسبات هر چند پیچیده را به‌‌منظور شناسایی بازارهای اشباع خرید انجام دهند. اندیکاتور استوکاستیک که توسط Gorge اشباع بازار چیست؟ Lane در دهه‌‌ی ۱۹۵۰ توسعه یافت، نوسانات اخیر قیمت را برای شناسایی تغییرات قریب‌‌الوقوع در مقاومت بازار سهام و روند قیمت‌‌گذاری آن را مورد بررسی قرار می‌‌دهد. این اندیکاتور پایه و اساس شاخص فنی را ارائه می‌‌دهد، که در واقع شاخص اصلی سهام اشباع خرید است، یعنی همان شاخص مقاومت نسبی (RSI). شاخص RSI قدرت نوسانات قیمتی در طول یک بازه‌‌ی زمانی، معمولا یک دوره‌‌ی ۱۴ روزه، را با استفاده از فرمول زیر اندازه گیری می‌‌کند:

در واقع RS نشان دهنده‌‌ نسبت متوسط حرکت رو به بالا نسبت به متوسط حرکت رو به پایین، در طول یک دوره‌‌ خاص است. اگر RSI بالا باشد، معمولا بالای ۷۰، به معامله‌‌گران نشان می‌‌دهد که آن سهام اشباع خرید است، و این‌‌که بازار آن باید در آینده‌‌ نزدیک با فشار رو به پایین تعدیل شود.

بسیاری از معامله‌‌گران از کانال‌‌های قیمت‌‌گذاری مانند باند بولینگر (Bollinger Bands) برای تایید سیگنالی که RSL تولید می‌‌کند استفاده می‌‌کنند. در نمودار زیر، باند بولینگر یک انحراف معیار بالا و پایین میانگین متحرک نمایی در قیمت اخیر سهام قرار می‌‌دهد. تحلیل‌‌گرانی که RSL یک نوع سهام را بالا تشخیص داده، و قیمتی که حاشیه‌‌ی آن به سمت باند بالایی نمودار حرکت کند، احتمالا آن‌‌را وضعیت اشباع خرید در نظر می‌‌گیرند.

مثال واقعی جهانی از وضعیت اشباع خرید

در اینجا نمونه‌‌ای از یک نوع نمودار با RSL بالا آمده است که وضعیت اشباع خرید را نشان می‌‌دهد:

وضعیت اشباع خرید (overbought) چیست؟

در نمودار بالا، وضعیت RSL اشباع فروش (زیر عدد ۳۰)، برگشت قیمت سهام به حالت سابق در ماه اکتبر را پیش‌‌بینی می‌‌کند. وضعیت RSL اشباع خرید (بالای عدد ۷۰) در ماه فوریه حاکی از آن است که سهام مورد نظر تقویت شده، یا طی بازه‌‌ زمانی کوتاهی رو به پایین حرکت می‌‌کند.

اشباع فروش یا Oversold چیست و چه مواقعی رخ می‌دهد؟

اصطلاح اشباع فروش به شرایطی گفته می‌شود که دارایی در قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی یا منصفانه‌اش معامله شود و پتانسیل بازگشت قیمت به بالا را داشته باشد. ممکن است سهام مدت‌ها در شرایط اشباع فروش باقی بماند، اشباع فروش به این معنی نیست که افزایش قیمت به زودی رخ خواهد داد. بسیاری از اندیکاتورهای تکنیکال می‌توانند سطوح اشباع خرید و اشباع فروش را تشخیص دهند. این اندیکاتورها ارزیابی خود را بر اساس قیمت حاضر نسبت به قیمت‌های پیشین انجام می‌دهند. همچنین می‌توان از مبانی فاندامنتال برای اینکه ببینید آیا دارایی زیر ارزش ذاتی خود معامله می‌شود یا خیر استفاده کنید.

اشباع فروش به شما چه می‌گوید؟

اشباع فروش برای یک معامله‌گر فاندامنتال به این معناست که دارایی زیر ارزش واقعی‌اش در حال معامله است. تحلیل‌گران تکنیکال معمولا وقتی در مورد اشباع فروش صحبت می‌کنند، یک اندیکاتور مدنظرشان است. البته هر دو روش معتبر است اگرچه دو گروه از ابزارهای مختلفی برای تعیین شرایط اشباع فروش استفاده می‌کنند.

اشباع فروش از نظر فاندامنتال

از نظر فاندامنتال اشباع‌فروش زمانی رخ می‌دهد که سرمایه‌گذاران احساس کنند سهام (یا هر دارایی دیگر) زیر ارزش واقعی خود در حال معامله است. این کاهش ارزش می‌تواند در نتیجه اخبار ناخوشایند در مورد شرکت، چشم‌انداز ضعیف برای پیشرفت شرکت، عدم تمایل سرمایه‌گذاران به صنعت مورد نظر یا افت کل بازار باشد.

به طور سنتی، شاخص استاندارد ارزش سهام، نسبت قیمت به درآمد (P/E) بوده است. تحلیلگران و شرکت‌ها برای شناسایی قیمت مناسب یک سهام خاص، عموما از نتایج گزارش یا برآورد درآمد آن شرکت استفاده می‌کنند. اگر P/E سهام به زیر دامنه تاریخی خود سهام برود یا به زیر P/E متوسط صنعت برسد، ممکن است سرمایه‌گذاران سهام را در حال اشباع‌فروش دیده و اقدام به خرید آن برای سرمایه‌گذاری بلند مدت کنند.

به عنوان مثال سهامی که در طول تاریخ در P/E بین ۱۰ تا ۱۵ معامله می‌شده است اگر به یکباره P/E این شرکت به ۵ برسد، این سیگنال به سرمایه‌گذاران ارسال می‌شود که نگاهی دقیق‌تر به بنیان‌های شرکت بیندازند. اگر شرکت هنوز قوی باشد، سهام ممکن است به اشباع‌فروش رسیده و یک گزینه خوب برای خرید باشد. اما باید تجزیه و تحلیل دقیقی انجام داد چراکه ممکن است دلیل خوبی وجود داشته باشد که سرمایه‌گذاران دیگر به شرکت علاقه‌مند نباشند.

اشباع فروش از نظر تکنیکال

معامله‌گران می‌توانند از اندیکاتورهای تکنیکال نیز برای تعیین سطوح اشباع‌فروش استفاده کنند. یک اندیکاتور تکنیکال تنها قیمت فعلی را با اشباع بازار چیست؟ قیمت‌های پیشین مقایسه می‌کند و داده‌های بنیادین را در نظر نمی‌گیرد.

در دهه ۱۹۵۰ جورج لین، اوسیلاتور استوکاستیک را توسعه داد که حرکت های اخیر قیمت را بررسی کرده و تغییرات قریب الوقوع در روند حرکت سهام و قیمت‌گذاری آن را شناسایی می‌کند. این اوسیلاتور بعدها به پایه و اساس اندیکاتوری تبدیل شد که امروزه به آن شاخص مقاومت نسبی (RSI) می‌گوییم. این اندیکاتو حرکات قیمت را طی یک دوره اخیر (معمولا ۱۴ روزه) اندازه گیری می‌کند. (اندیکاتور و اسیلاتور اغلب به جای هم بکار می‌روند، هر چند تفاوت‌هایی دارند)

هنگامی که اندیکاتور RSI به زیر ۳۰ سقوط می‌کند، به معامله‌گران این سیگنال صادر می‌شود که ممکن است سهام در منطقه اشباع‌فروش قرار گرفته باشد. این به معنای آن است که قیمت در یک سوم پایین‌تر از محدوده قیمتی اخیر خود در حال معامله است. هنگامی که قیمت وارد شرایط اشباع فروش شد، بسیاری از معامله‌گران منتظر می‌مانند تا نشانه‌هایی از افزایش را مشاهده کنند چراکه قیمت بلافاصله افزایش پیدا نمی‌کند و ممکن است مدت‌ها طول بکشد تا روند صعودی آغاز شود. بعضی از معامله‌گران منتظر می‌مانند تا RSI خط ۳۰ را رو به بالا بکشند و در آن زمان خرید می‌کنند.

همچنین بعضی دیگر از معامله‌گران از کانال‌های قیمت‌ مانند باندهای بولینگر برای ردیابی مناطق اشباع‌فروش استفاده می‌کنند. وقتی قیمت به باند پایین می‌رسد، احتمالا در منطقه اشباع فروش است. در این مورد نیز معامله‌گران ابتدا صبر می‌کنند تا قیمت دوباره شروع به افزایش کند سپس وارد معامله خرید می‌شوند.

نمونه‌هایی از اشباع فروش با استفاده از تحلیل فاندامنتال و تکنیکال

اشباع فروش

در نمودار بالا، قیمت یک سهام را با دو اندیکاتور در زیر آن مشاهده می‌کنید. اندیکاتور بالایی RSI و اندیکاتور پایینی P/E است.

در اندیکاتور RSI فلش‌هایی را مشاهده می‌کنید که RSI زیر ۳۰ را مشخص کرده است. همانطور که می‌بینید برخی از سیگنال‌ها منجر به افزایش قیمت شده است در حالیکه برخی دیگر، پس از صدور سیگنال خرید باز هم شاهد پایین آمدن قیمت بوده‌ است.

سطح اشباع فروش با استفاده از P/E با توجه به سهام متفاوت خواهد بود چرا که هر سهام P/E مخصوص به خود را دارد. برای این سهام خرید در P/E نزدیک به ۱۰ به عنوان یک فرصت خرید خوب در نظر گرفته شده است.

نمونه ای از نقاط اشباع در باند بولینگر

تفاوت بین اشباع خرید و اشباع فروش

اشباع‌فروش شرایطی است که دارایی در پایین‎ترین سطح قیمتی اخیر خود معامله می‌شود یا بر اساس داده‌های فاندامنتال زیر قیمت ذاتی در حال معامله است در حالی که اشباع خرید دقیقا عکس این موضوع است. وقتی قیمت یک دارایی در بالای محدوده قیمتی اخیر خود در حال معامله باشد، گفته می‌شود که سهام در شرایط اشباع خرید است. باید توجه داشت که اشباع خرید یا فروش دستور ورود یا خروج از سهم را نمی‌دهند بلکه هشداری صادر می‌کنند تا قیمت را بیشتر بررسی کنید.

محدودیت‌های استفاده از اشباع فروش

بعضی از معامله‌گران به اشباع‌فروش به عنوان یک سیگنال خرید نگاه می‌کنند در حالیکه این شرایط تنها یک هشدار است. این هشدار به معامله‌گران می‌گوید که سهام در زیر محدوده قیمت خود در حال معامله است. در بسیاری از مواقع پس از صدور سیگنال اشباع اشباع بازار چیست؟ فروش، قیمت باز هم افت می‌کند. حتی اگر سهام یا دارایی ارزش بسیار بالایی داشته باشد، ممکن است پیش از آن که شروع به افزایش قیمت کند، تا مدت‌ها شاهد نزول قیمت سهم باشیم. به همین دلیل بسیاری از معامله‌گران منتظر می‌مانند تا علائم حرکت قیمت را مشاهده کنند و سپس وارد معامله می‌شوند.

جهت پیگیری اخبار و تحلیل های فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرامی UtoFX بپیوندید.